Denk wel aan een roze olifant!

Denk wel aan een roze olifant!

Een aantal jaar terug verloor ik een vriendin. Ik was kapot van verdriet en ik had geen idee hoe ik hiermee om moest gaan. Ik vertelde mezelf dat ik maar gewoon niet aan haar moest denken, dat ik op die manier geen pijn zou voelen. Want als je ergens niet aan denkt, dan ben je er ook niet mee bezig, zo dacht ik. Gek genoeg kan ik achteraf zeggen dat ik dit pas echt begon te verwerken, toen ik die pijn juist accepteerde. Deze gebeurtenis bracht mij op de volgende vraag:

Jezelf voornemen ergens niet meer aan te denken, zodat je het niet meer hoeft te voelen, werkt dat?

Je hebt vast wel eens van het volgende gehoord: “Denk voor de komende vijf minuten niet aan een roze olifant.” Door heel hard te proberen niet aan een roze olifant te denken, denk je er waarschijnlijk juist wel over na. En zie je een plaatje voor je van een roze olifant. Daniel Wegner, een Amerikaanse psycholoog onderzocht dit. Hij deelde een groep mensen op in twee aparte groepen. De ene groep kreeg de opdracht om niet aan een witte beer te denken, elke keer dat zij dat wel deden, moesten zij op een knop drukken. De andere groep (een controlegroep) kreeg de opdracht wel aan een witte beer te denken, ook zij moesten op een knop duwen wanneer zij dachten aan een witte beer.

Na deze vijf minuten werd de eerste groep gevraagd te doen wat de controlegroep eerder deed. Ze moesten vijf minuten lang, zo vaak mogelijk denken aan een witte beer. Wat blijkt? Deze groep dacht twee keer zoveel na over de witte beer dan de groep die meteen begon met het bewust denken aan de witte beer.

We kunnen hieruit concluderen dat de onderdrukte gedachte over de witte beer op een later moment twee keer zo hard terug kaatste. Daniel Wegner schreef naar aanleiding van zijn experiment het volgende:

Het beste medicijn is om de gedachten binnen te laten.

Ik denk dat dit met emoties ook zo is. Het verstoppen en onderdrukken van emoties, wil niet zeggen dat deze emoties er niet meer zijn. Op korte termijn zeker wel, je wordt afgeleid van de omstandigheden en voor even worden deze emoties niet meer gevoeld. Ik zeg niet dat dit slecht is, zeker niet, maar ik zou graag schrijven over het belang van het praten, het delen en het uiten.

Als ik mij baseer op het eerder genoemde onderzoek zou ik kunnen stellen dat weggedrukte emoties op een later moment (op een heftiger wijze) terug kunnen komen. Ik sprak in de inleiding over het verlies van mijn vriendin. Dit verdriet probeerde ik met alles wat ik in mij had naar de achtergrond te duwen.

Maar ik hield dit nooit lang vol, een dag of twee later maakte ik al weer ruzie om niets met mijn broer. Ik verloor de controle over mijn emoties en ik reageerde veel heftiger dan nodig. Deze reactie ontstond door mijn opgekropt verdriet.

Wat ik jullie, als lezers van mijn blog, mee zou willen geven is dat het wegdrukken van emoties juist op langere termijn gevolgen kan hebben. Dat door het wegstoppen, het later minstens zo hard terugkomt. En soms zelfs in hele andere dingen. In mijn vorige blog schreef ik  dat ik vond dat mijn gevoelens er niet mochten zijn. Ik accepteerde ze niet en ik stopte ze weg. Dit heeft voor mijn geestelijke gezondheid ernstige gevolgen gehad. Zo ernstig dat ik later gediagnosticeerd werd met een depressie. Ik heb er veel van spijt van dat ik niet op een eerder moment om hulp heb gevraagd. Maar daar kan ik nu helaas niets meer aan doen.

Wat ik wel kan doen is vrijwilliger zijn bij TEJO en jongeren stimuleren om juist wel te praten, om zo te voorkomen dat dit anderen overkomt. Ik kan blogs schrijven over het belang van het toelaten van emoties, om zo mijn verhaal te vertellen. En dat is wat ik nu doe, vrijwilliger zijn bij TEJO en  schrijfster zijn van deze blogs. Ik hoop dat ik via deze weg jou het laatste duwtje kan geven om hulp te zoeken. Iets wat ik zelf een aantal jaar terug zo hard nodig had, maar niet om durfde te vragen.

Dus ik roep bij deze iedereen die dit leest op, om juist wel te denken aan die ene roze olifant!

Waarom emoties geen reden nodig hebben

Waarom emoties geen reden nodig hebben

Ik voel me vaak somber, maar het valt allemaal wel mee hoor, geen zorgen. Ik voel me dan wel somber, maar ik heb geen problemen op school, mijn thuissituatie is eigenlijk ook wel prima, ik heb niet heel veel vrienden of vriendinnen, maar ik kan wel altijd bij iemand terecht en daarnaast heb ik ook nog eens niets ernstigs meegemaakt. Niks aan de hand dus… Ik mag niet klagen, er zijn veel mensen die het veel zwaarder hebben dan ik. Mijn somberheid stelt niks voor, ik verdien geen hulp. Hulp is voor mensen die het echt zwaar hebben, niet voor mij dus. 

Ik durf te stellen dat veel kinderen, jongeren en volwassen herkennen wat ik hier schrijf. Waarom ik dat zo stellig zeg? Vijf jaar geleden dacht ik zelf ook zo, en door de jaren heen heb ik veel anderen leren kennen die hetzelfde denken, of dachten.

Vijf jaar geleden was ik dertien jaar. Als dertienjarig meisje piekerde ik al veel, ik dacht na over het leven, over wie ik was en over wie ik wilde worden. Dit piekeren bracht veel emoties met zich mee, met name negatieve. Ik was somber en ik voelde mezelf niet meer fijn in mijn eigen lichaam.

Ik wist niet wat er gebeurde, alles in mijn lichaam en gedachten waren één grote puzzel waarvan ik de stukjes niet kon leggen.

Ik snapte niet waar deze gevoelens vandaan kwamen, er was eerder nooit iets aan de hand geweest. Mijn jongere jaren waren zorgeloos en mijn thuissituatie was, op wat normale ruzies na, prima. Op school ging alles goed en ik heb altijd vriendinnetjes gehad. Er was dus niks aan de hand, zo dacht ik. De gevoelens die ik had waren vast niet echt, want er was naar mijn mening geen goede reden voor. En waar geen reden voor is, bestaat niet… Toch?

Ik zou het liefst een groot alarm aan willen zetten, voor iedereen die overtuigd is van dit laatste. Als er iets is wat ik geleerd heb, is dat dit NIET waar is. Alle gevoelens en emoties die gevoeld worden, zijn echt! Al voelt het voor jou misschien alsof er geen (goede) reden voor is, emoties zijn er niet voor niks. Door middel van emoties geeft jou lichaam signalen af. Het kan hier om verschillende signalen gaan, als bijvoorbeeld het bereiken van een grens, of het verwerken van een bepaalde prikkel. Zo zijn er nog honderden andere signalen die door middel van bepaalde emoties aan de oppervlakte komen. Bij jongeren komt hier ook nog eens bij dat rond de puberteit de hersenen volop in ontwikkeling zijn. Deze veranderingen in de hersenen kunnen voor intense, wisselende emoties zorgen.

Nu ik vijf jaar later terugkijk op deze periode uit mijn leven, vallen voor mij de puzzelstukjes op zijn plek. Mijn emoties kwamen niet uit het niets. Ik heb geleerd om verbanden zien, die ik eerder niet zag.

Ik zie mijn emoties nu als een wisselwerking van verschillende gebeurtenissen.

Een voorbeeld van zo’n wisselwerking:

  1. Het begon met de (maatschappelijke) norm, het idee dat iedereen maar perfect moet presteren.
  2. Dit zorgde bij mij voor gevoelens van onzekerheid.
  3. Door deze onzekerheid deed ik mij op school beter en anders voor, dan ik mezelf werkelijk voelde.
  4. Het dragen van dit masker kostte mij zoveel energie, dat er extreme vermoeidheid ontstond.
  5. Deze vermoeidheid zorgde ervoor dat ik mezelf thuis af reageerde op mijn ouders, broertjes en mijn zusje.
  6. Dit afreageren zorgde weer voor negatieve reacties vanuit de gezinsleden.
  7. Hierdoor ontwikkelde ik gevoelens van waardeloosheid en zelfhaat.

Maar…...

Kwamen deze gevoelens van waardeloosheid en zelfhaat uit het niks? Nee.

Waren ze onterecht? Ook niet.

Dacht ik op dat moment dat ik niet zo moest zeuren, omdat ik niet wist waar deze gevoelens vandaan kwamen en ze daardoor geen reden hadden? Zeker!

De reden dat ik hierover schrijf, is dat ik anderen mee wil geven dat de emoties die je voelt, altijd én in elke situaties belangrijk zijn. Belangrijk genoeg om er goed naar te luisteren en belangrijk genoeg om erover te praten.

Ook al lijkt het alsof er geen reden is voor jouw emoties, ze mogen er zijn.

Je hoeft niet op het moment zelf al te weten waar deze emoties vandaan komen. Bij mij kwam dit inzicht ook pas jaren later. En al komt dit inzicht nooit, zelfs dan is het van essentieel belang dat er naar die emoties wordt geluisterd.

Als het om het TEJO-huis gaat wordt er misschien weleens gedacht: ‘ik voel me wel somber, maar er is niks aan de hand dus ik heb deze hulp niet nodig. Geef de hulp maar aan iemand waarbij er echt iets aan de hand is, die mensen verdienen het om tijd en aandacht te krijgen.’ Als deze gedachte speelt bij jou, wil ik je als jongere en als vrijwilliger van TEJO op het hart drukken dat er geen reden hoeft te zijn. Dat jij emoties voelt, is de reden. En deze reden is belangrijk genoeg om erover te mogen praten en hulp te krijgen.

*Wist je trouwens dat TEJO er überhaupt niet alleen is als je negatieve emoties voelt, maar ook als je gewoon een praatje wil maken of als je ergens enthousiast over bent? Dus is er iets waar je mee zit, en wil je dit graag delen bij TEJO, stuur vooral een berichtje. Dit mag zelfs anoniem. TEJO is er ook voor jou!

TEJO-huis Goes, Zeeland

06-53937099

TEJO-huis Deurne, Brabant

0493-242102

TEJO-huis Breda, Brabant

06-19118887