Mentale gezondheid van jongeren onder druk
Al jaren zijn er signalen dat de mentale gezondheid van jongeren onder druk staat. Zo blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 dat meer dan de helft van de jongvolwassenen (16 tot en met 25 jaar) in Nederland psychische klachten ervaart en laat onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zien dat één op de vijf van de 12 tot 25-jarigen zich psychisch ongezond voelt. Bovendien blijkt dat de helft van de studenten psychische klachten ervaart, zoals angst en somberheid, waarvan 12% in ernstige mate (Trimbos-instituut, RIVM en GGD GHOR Nederland, 2021). Ook is duidelijk dat de coronaperiode niet goed is geweest voor de mentale gezondheid. Vooral het gebrek aan sociale contacten gedurende een lange periode had grote invloed (lees hier meer).

De expert- en jongerenorganisaties stellen dat het vanuit de overheid nog ontbreekt aan concrete doelen rond dit thema. En dat structurele investering in de mentale gezondheid van jongeren noodzakelijk is: ‘het budget is veelal niet geoormerkt, verstopt in losse subsidieregelingen of aparte ministeriebegrotingen’. In een speciale aanpak van het ministerie van VWS is 1,1 miljoen gereserveerd voor het versterken van de mentale gezondheid van jongeren, dit beslaat 0,001% van de totale zorgbegroting.

Steun van een brede coalitie van organisaties en ambassadeurs
Het statement is opgesteld door jongerenorganisaties LAKS, JOBmbo, de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en stichting ‘Door het Geluid’, met begeleiding van het Expertisecentrum inclusief onderwijs (ECIO). Het statement heeft steun van een groot aantal expert- en jongerenorganisaties zoals 113 Zelfmoordpreventie, MIND, MIND-us, JeugdzorgNL, GGZNederland, GGD GHOR Nederland, Join Us, de Nationale Jeugdraad (NJR) en politieke jongerenorganisaties.

TEJO staat voor 'therapeuten voor jongeren'. De hulpverleners zijn professionals, maar werken hier zonder er geld voor te krijgen. Het inloophuis voor jongeren was het eerste in zijn soort in Nederland. Deurne en Breda volgden het Goese voorbeeld.

Om zoveel mogelijk jongeren te bereiken is het belangrijk dat we het netwerk rondom de jongeren laten weten wie we zijn en wat we kunnen betekenen. Ook bij verenigingen lopen trainers, ouders, coaches etc rond die een belangrijke rol spelen voor de jongeren.

Het TEJO Partnership

TEJO ondersteunt trainers en coaches bij de signalering van problemen of een hulpvraag. Als we allemaal staan voor de mentale gezondheid van de jongeren dan kunnen jongeren plezier beleven in bewegen of andere activiteiten.

TEJO Deurne organiseert partnerships met sportverenigingen om ervoor te zorgen dat er een gezond en veilig sportklimaat is. Dit kan er als volgt uit zien:

• Alle begeleiders en trainers worden ingelicht over het partnership
• Er worden flyers van het TEJO-huis uitgedeeld op de club
• Er wordt meer bekendheid gecreëerd over het TEJO-huis
• Samen geven we jongeren een veilige plek om te sporten en hun vragen kwijt
  te kunnen.

Wij zijn erg trots op het bereiken van het partnership. Zo kan SV Deurne nóg een extra stap zetten in het creëren van een Veilig Sportklimaat op de club en daarbuiten!

Wat is TEJO?

TEJO is een inloophuis voor jongeren tussen de 10 en 20 jaar waar ze gratis, anoniem, laagdrempelig, zonder verwijzing hun hulpvraag kunnen stellen. Dit doen zij met 40 vrijwilligers waaronder 12 professionals die een luisterend oor bieden aan jongeren. Er wordt preventief gewerkt met als doel jongeren weer in hun kracht te zetten, grotere problemen te voorkomen, mogelijk hoeven jongeren dan geen beroep te doen op de reguliere hulpverlening.

“Jongeren kunnen vrijblijvend binnenlopen bij TEJO voor een gesprek met een professional. Een afspraak maken en eventueel iemand meenemen als ze dit prettig vinden. Er zijn geen wachtlijsten, jongeren worden direct geholpen. Onze professionals zijn HBO+ en universitair geschoolde vakmensen die met hun jarenlange ervaring een luisterend oor bieden aan de jongeren. We zijn geen therapiecentrum maar proberen preventief verdere hulp te voorkomen. Hierdoor kan misschien een lang traject bespaard blijven. Als we zien dat er meer nodig is zullen we samen met de jongeren zorgen voor een doorverwijzing en indien nodig de jongeren blijven zien als er sprake is van een wachtlijst. Wil je ook een samenwerking met TEJO Deurne? Neem dan contact op, stuur een mail naar info@tejo-deurne.nl

Team TEJO-huis Deurne

TEKST: FRANK VAN WIJCK FOTO: TEJO, PIXABAY/ALEXA

Gewoon ergens kunnen binnenlopen om met iemand te praten. Zonder afspraak, zonder je naam te hoeven noemen en zonder dat ouders of vrienden het hoeven te weten. Precies dit is het uitgangspunt van de TEJO-hui- zen die inmiddels op verschillende plekken in het zuiden van het land bestaan voor iedereen tussen tien en twintig jaar. Marja de Pundert-Dobbelaar, voorzitter van Stichting TEJO, vertelt: “Als orthopedagoog op een Cluster 4-school sprak ik vaak met mijn collega Nicole Martens over de vraag hoe we konden voorkomen dat jongeren zwaar in de problemen kwamen. Ooit gaan we daar eens wat aan doen, filosofeerden we dan. In 2014 kwam zij, samen met haar partner en haar vier kinderen om het leven toen vlucht MH17 werd neergehaald boven Oost-Oekraïne.
Na haar dood kwam ik in België, waar ik woon, in contact met juriste en pedagoge Ingrid de Jonghe, die het concept voor TEJO had ontwikkeld. Het leek mij een prachtig eerbetoon aan Nicole om dit ook voor Nederland van de grond te krijgen.” Aldus geschiedde. Op 1 juni 2018 werd het eerste TEJO-huis van Nederland door de ouders en broer van Nicole geopend in Goes.

“We gaan nadrukkelijk niet uit van het medisch model.”

Een documentaire van SBS 6, Over leven na de ramp, waarin de ouders van de destijds in Deurne wonende Nicole hun verhaal vertelden, maakte de weg vrij voor dit burgerinitiatief om in die gemeente ook een TEJO-huis op te starten. Een tweede TEJO-huis kwam daar in 2021, een derde werd onlangs in 2022 in Breda geopend.

Lees het volledige artikel hier, of klik op de afbeelding.

In Nederland zijn verschillende organisaties die inloopmogelijkheden voor en door jongeren initiëren. Jongeren kunnen hier zonder afspraak, verwijzing of toestemming binnenlopen voor een warm luisterend oor en advies. Met zes van deze organisaties hebben we de krachten gebundeld in een alliantie 

Preventie als sleutel

Wij zijn ervan overtuigd dat preventie een essentiële rol speelt bij de ondersteuning van de mentale gezondheid van jongeren. Praten over problemen, zorgen of (levens)vragen zorgt ervoor dat problemen niet escaleren. Verschillende onderzoeken in binnen- en buitenland bewijzen het: preventieve ondersteuning is effectief. Het vergroot de kwaliteit van leven èn levert maatschappelijk veel op. Onderzoek wijst helaas ook uit dat de mentale gezondheid van jongeren momenteel onder druk staat. Ook de Rijksoverheid erkent dit en komt met een aanpak gericht op preventie, namelijk: ‘Mentale Gezondheid: van ons allemaal’.

Een inloopmogelijkheid voor elke jongere

Genoeg reden voor ons om de handen ineen te slaan. Naast TEJO Nederland zijn ook Join Us, @ease, Roger That Inspiratielab, Jimmy’s en Weave The Fabric of Society onderdeel van de inloopalliantie.

Alle organisaties in de alliantie hebben een andere ontstaansgeschiedenis en omvang en bevinden zich in verschillende ontwikkelingsfases. Toch hebben we één gezamenlijk doel. We willen namelijk een landelijk dekkend netwerk van inloopvoorzieningen creëren. Zodat alle jongeren van Nederland een plek hebben waar zij terecht kunnen voor mentale ondersteuning.

We voelen ons sterk verbonden en zien de impact van ons werk. De komende jaren zetten we ons in om onze ambities waar te maken. Dit doen we door ons onder andere te richten op een brede erkenning van de maatschappelijke waarde van laagdrempelige inloopmogelijkheden, het verankeren hiervan in wet- en regelgeving, structurele financiering, het professionaliseren van de aanpak en werkwijze van de leden (denk aan kwaliteitscriteria, borging en toetsing) en het creëren en onderhouden van een netwerk van sociaal ondernemers die hetzelfde doel voor ogen hebben. 

Wil je meer weten? Als organisatie zelf lid worden van de alliantie of in gesprek komen met ons? Neem vooral contact op. Dit kan via info@inloopalliantie.nl

Beeld © Inloopalliantie

Ze noemt geen namen van de betrokkenen.  ,,Het gaat om mensen  met een achtergrond in onderwijs, welzijn, zorg of affiniteit daarmee. Er is ook nog geen locatie, omdat we eerst willen kijken of ze tot een akkoord komen. Zaken die besproken worden, zijn: wat willen we nou eigenlijk samen, wat zijn de mogelijkheden, is er draagvlak voor. Van daaruit zal een plan van aanpak worden gemaakt.”

Familie Wals

Nicole Martens woonde in Neerkant, met man Jeroen Wals en hun kinderen Brett, Jinte, Amèl en Solenn. Het hele gezin zat in het vliegtuig van Malaysia Airlines dat zes jaar geleden werd neergehaald boven Oekraïne.

Marja de Pundert-Dobbelaar was enige tijd directe collega van Nicole Martens en werd hartsvriendin. Zij leerden elkaar kennen op de Ortolaan in Heythuysen, een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen. In die jaren spraken ze af om later iets te gaan doen voor jongeren met problemen, zodat die niet in de reguliere zorg terecht hoefden te komen.

Het was Nicole niet meer gegeven.

Zegen

De Pundert kwam in België, waar ze woont, in aanraking met een inloophuis dat perfect aansloot op de plannen die ze ooit met Nicole maakte. Met haar overleden vriendin in het achterhoofd besloot ze dit TEJO-huis in Nederland te introduceren. Met de zegen van Nicole’s ouders. Het TEJO-huis in Goes is opgedragen aan de Neerkantse.

Maar de missie gaat verder. Want wat zou het mooi zijn als er ook een TJEO-huis komt in Nicole’s eigen gemeente. Inmiddels is iemand van Deurne in Zeeland komen kijken, zegt De Pundert. Ze noemt het ‘fantastisch’ dat nu de volgende stap wordt gezet. Zelf is ze woensdag ook bij het gesprek in Deurne.

TEJO-huis in Goes © TEJO

Gemeente wil plan ondersteunen

Woensdag zullen de Zeeuwse initiatiefnemers naar Deurne komen om te praten met mensen die een rol willen spelen bij de opstart van een tweede locatie. De gemeente Deurne wil het plan ondersteunen, maar niet de kartrekker zijn.

Mogelijkheden en draagvlak

Namen van de betrokkenen zijn nog niet bekend gemaakt, wel is duidelijk dat het gaat om mensen die een achtergrond en ambitie hebben in onderwijs, welzijn en zorg. Ook een locatie is er nog niet, daarvoor is het nog te vroeg, eerst moet gekeken worden naar de mogelijkheden en het draagvlak.

Gedachtengoed

Nicole Martens woonde met haar man Jeroen Wals en hun kinderen Brett, Jinte, Amèl en Solenn in Neerkant. Het hele gezin zat in het vliegtuig dat in 2014 werd neergehaald boven Oekraïne. Nicole werkte op een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen en had het plan opgevat om iets te gaan doen voor jongeren met problemen, zodat zij niet in de reguliere zorg terecht zouden komen. Een toenmalige collega van Nicole kwam in aanraking met het TEJO-huis in Goes en zag daarin het gedachtengoed van haar overleden vriendin. Ze deelde haar enthousiasme met Nicole’s ouders en zo is het zaadje geplant en kan het zomaar zo zijn dat er binnenkort een TEJO-huis komt in de gemeente van de noodlottig omgekomen Nicole Martens.